ام آر آی چیست؟
ام آر آی (MRI) یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی یکی از دقیقترین روشهای تصویربرداری پزشکی است که بدون استفاده از اشعهی ایکس، ساختار درونی بدن را با جزئیات بالا نشان میدهد. در این روش از میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی استفاده میشود تا تصاویری سهبعدی از اندامهای داخلی بدن مانند مغز، نخاع، عضلات و مفاصل تهیه شود. برخلاف سیتیاسکن یا رادیوگرافی، ام آر آی کاملاً بیخطر است و به همین دلیل در بررسی بیماریهای مغزی مانند آلزایمر چیست و ام اس چیست کاربرد گسترده دارد.
دستگاه ام آر آی چگونه کار میکند؟
دستگاه ام آر آی از یک آهنربای بسیار قوی، یک فرستنده امواج رادیویی و یک سیستم رایانهای پیشرفته تشکیل شده است. وقتی بدن در میدان مغناطیسی دستگاه قرار میگیرد، اتمهای هیدروژن در بدن تحریک میشوند و سیگنالهایی ارسال میکنند. رایانه این سیگنالها را به تصویر تبدیل میکند و پزشک میتواند جزئیات بسیار دقیق از اندامها را مشاهده کند.
به زبان ساده، ام آر آی بدن شما را «نقشهبرداری مغناطیسی» میکند تا کوچکترین تغییرات بافتی مشخص شود.
کاربردهای ام آر آی در پزشکی
ام آر آی در شاخههای مختلف پزشکی استفاده میشود و بسته به ناحیهی مورد بررسی، انواع متفاوتی دارد:
ام آر آی مغز
برای تشخیص بیماریهای عصبی مانند آلزایمر، ام اس، زوال عقل و تومورهای مغزی استفاده میشود.
👉 پیشنهاد مطالعه: ام آر آی مغز چیست و چه تفاوتی با سیتیاسکن دارد؟
ام آر آی ستون فقرات
به پزشک کمک میکند تا مشکلات نخاع، دیسک یا آسیبهای عصبی را شناسایی کند.
ام آر آی مفاصل
برای تشخیص آسیبهای رباط، منیسک، و التهاب مفصلها کاربرد دارد؛ بهویژه در ورزشکاران.
ام آر آی شکم و لگن
برای بررسی اندامهایی مانند کبد، کلیه، رحم و پروستات استفاده میشود.
تفاوت ام آر آی با سیتیاسکن چیست؟
هر دو روش برای تصویربرداری داخلی بدن استفاده میشوند، اما تفاوتهای مهمی دارند:
| ویژگی | ام آر آی | سیتیاسکن |
|---|---|---|
| نوع انرژی | میدان مغناطیسی و امواج رادیویی | اشعه ایکس |
| میزان دقت | بسیار بالا در بافتهای نرم | مناسب برای استخوانها |
| تابش اشعه | ندارد | دارد |
| کاربرد اصلی | مغز، نخاع، مفاصل، اندام نرم | استخوان، ریه، تروما |
آیا ام آر آی ضرر دارد یا بیخطر است؟
ام آر آی یک روش بیخطر و غیرتهاجمی است، زیرا از تابش یونیزهکننده استفاده نمیکند.
با این حال، برای افرادی که پیسمیکر قلبی، ایمپلنت فلزی یا دستگاه کاشت حلزون گوش دارند، باید پیش از انجام ام آر آی با پزشک مشورت شود.
بیشتر بیماران پس از انجام ام آر آی هیچ عارضهای را تجربه نمیکنند و میتوانند بلافاصله به فعالیتهای روزمره برگردند.
نکات قبل و بعد از انجام ام آر آی
- از پوشیدن لباس یا زیورآلات فلزی خودداری کنید.
- در صورت بارداری یا کاشت فلزی، حتماً پزشک را مطلع کنید.
- معمولاً انجام ام آر آی بین ۲۰ تا ۴۵ دقیقه طول میکشد.
- پس از پایان، نیازی به استراحت یا مراقبت خاصی نیست مگر در موارد خاص (مثل تزریق ماده حاجب).
جمعبندی
ام آر آی یکی از دقیقترین و ایمنترین روشهای تصویربرداری در پزشکی مدرن است.
این فناوری با نمایش جزئیات دقیق از مغز، نخاع و سایر اندامها، نقش مهمی در تشخیص زودهنگام بیماریها دارد.
اگر علاقهمندید دربارهی کاربرد ام آر آی در تشخیص بیماریهای مغزی بیشتر بدانید، پیشنهاد میکنیم مقالات زیر را مطالعه کنید:
